Po opublikowaniu artykułu „Wbrew wyliczeniom" (Motor nr 22/86) czytelnicy zasypali nas listami z prośbą o dalsze informacje na temat wynalazku p.Andrzeja Jakubowicza z Poznania, dotyczącego pulsacyjnego zaworu magnetycznego sterującego strumieniem mieszanki napływającej z gaźnika do skrzyni korbowej w silniku dwusuwowym. Spełniając te prośby podajemy ideę działania urządzenia, które było wypróbowane w silniku S-38 motoroweru Komar.
Redakcja nie ma możliwości sprawdzenia działania urządzenia. Wszystkie informacje i wyniki prób podajemy na odpowiedzialność i za zgodą autora.
Wykonywanie pulsacyjnego zaworu magnetycznego w celu odsprzedaży jest wykroczeniem przeciwko prawu autorskiemu, gdyż urządzenie jest opatentowane w Urzędzie Patentowym PRL pod nr 100893.
W silniku dwusuwowym mieszanka paliwowo-powietrzna przygotowana przez gaźnik wpływa do skrzyni korbowej przez otwór (okno) w ściance cylindra. Otwór ten jest odsłaniany i zasłaniany przez płaszcz tłoka. Istota pomysłu zaproponowanego przez p.An-drzeja Jakubowicza polega na wyłączeniu tłoka z funkcji rozrządczej w tym zakresie. Sterowanie mieszanki przejmuje pulsacyjny zawór magnetyczny.
W tym celu konieczne jest w płaszczu tłoka wykonanie wycięcia o takiej wielkości, aby umożliwić napływ mieszanki do skrzyni korbowej przez okres dłuższy niż to dzieje się w silniku fabrycznym. Autor wynalazku, metodą prób i błędów w silniku Komara zwiększył kątowy otwór okna ssącego do 240°.
Istotnym elementem urządzenia jest stalowa zastawka - klapka pracująca w polu magnetycznym magnesu stałego, zamykająca skośnie ściętą miedzianą tuleję. Zastawka reagująca na podciśnienie w skrzyni korbowej, cyklicznie otwiera i zamyka kanał dolotowy, którym przepływa mieszanka paliwowo-powietrzna. Jednocześnie zapobiega cofaniu się jej i stwarza zjawisko dynamicznego doładowywania skrzyni korbowej.
Istotnym elementem urządzenia jest stalowa zastawka - klapka pracująca w polu magnetycznym magnesu stałego, zamykająca skośnie ściętą miedzianą tuleję. Zastawka reagująca na podciśnienie w skrzyni korbowej, cyklicznie otwiera i zamyka kanał dolotowy, którym przepływa mieszanka paliwowo-powietrzna. Jednocześnie zapobiega cofaniu się jej i stwarza zjawisko dynamicznego doładowywania skrzyni korbowej.
W początkowej fazie ruchu tłoka do góry, zastawka (6) z ciężarkiem (5) przytrzymywana w polu magnetycznym magnesu stałego (8) zamyka szczelnie skośnie ściętą tuleję (9). Podczas ruchu tłoka ku górze, w skrzyni korbowej wytwarza się podciśnienie, które stopniowo wzrasta w miarę ruchu tłoka do góry. W początkowej fazie tego ruchu zastawka szczelnie zamyka kanał dolotowy, nie pozwalając mieszance wpływać do skrzyni korbowej. Gdy podciśnieme wzrośnie tam do tego stopnia, że przezwycięży siły pola magnetycznego, otworzy się ona gwałtownie, umożliwiając wtargnięcie mieszanki do skrzyni korbowe]. Zastawka podczas swego ruchu ku górze napotyka zderzak odbojnicy (4), w który uderza i wraca zamykając kanał dolotowy. Tłok w tym czasie kontynuuje swój ruch ku górze, zwiększając w dalszym ciągu podciśnienie w skrzyni korbowej. Zastawka zaczyna powtarzać swoje ruchy, z tym że jej następne wychylenia są szybsze i wzrastają w miarę wzrostu podciśnienia w skrzyni korbowej.
Cykle porcjujące mieszankę powtarzają się kilka do kilkunastu razy na jeden ruch ssący tłoka, w zależności od pojemności silnika i szybkości obrotu wału korbowego. Zastawka, drgając w strumieniu wpływającej mieszanki, zwiększa jej szybkość, jednocześnie uniemożliwiając cofanie się jej do gaźnika.
Istotnymi trudnościami w skonstruowaniu urządzenia jest dobranie parametrów poszczególnych elementów, które w warunkach amatorskich można Wykonać tylko drogą kolejnych przymiarek:
- kąta ścięcia tulejki w kanale dolotowym ;
- masy zastawki i jej wyważenie;
- dobrania magnesu stałego;
- regulację odbojnicy, by zastawka zamykała się przy małych zmianach podciśnienia w skrzyni korbowej.
Wszystkie te parametry i konkretne wymiary urządzenia zależne są od konstrukcji silnika, do której będziemy go wykonywali. By osiągnąć założone rezultaty trzeba wiele prób. do wykonania tego urządzenia mogą zabrać się tylko doświadczeni i cierpliwi hobbiści - konstruktorzy.
W silnikach wielocylindrowych pulsacyjny zawór magnetyczny oraz wycięcie w płaszczu tłoka trzeba wykonać osobno do każdego cylindra.
Opisane powyżej urządzenie było z powodzeniem użytkowane w silniku S-38, motoroweru Komar, obniżając zużycie paliwa o ok. 50 proc.
Jednocześnie prosimy wszystkich czytelników, którzy zbudują zastawkę i będą ją eksploatowali w swoich silnikach, o podzielenie się z redakcją uzyskiwanymi wynikami.
Na podstawie opisu patentowego i rozmowy z autorem urządzenia, opracował i rysunek wykonał:
KRZYSZTOF POTOCKI, Fot. Stanisław Ossowski - Motor 17 sierpnia 1986