Instalacja elektryczna


Iskrownik - prądnica

Silnik S 01 jest wyposażony w iskrownik - prądnicę, wytwarzającą prąd wysokiego napięcia do zapłonu, oraz prąd zmienny 6-8V 4A do oświetlenia.

Iskrownik - prądnica składa się z dwóch podzespołów:
a) z nieruchomej podstawy, na której są umocowane cewki wysokiego i niskiego napięcia i przerywacz z kondensatorem.
b) z koła zamachowego z sześcioma stałymi magnesami.

Do podstawy iskrownika są przymocowane, tworząc trójkąt, trzy rdzenie z blach żelaznych. Na rdzeniach są nawinięte trzy cewki.

Cewka środkowa ma dwa uzwojenia: pierwotne, o niewielkiej ilości drutu grubego, i wtórne, o dziesiątkach tysięcy zwojów drutu grubości kilku setnych milimetra.

Uzwojenie pierwotne jest połączone jednym końcem z masą ( podstawą iskrownika ), drugi koniec jest doprowadzony do ruchomej izolowanej części przerywacza, tzw. młoteczka, skąd przez kowadełko i masą prąd wraca do uzwojenia pierwotnego.

Dwie cewki boczne - oświetleniowe - mają uzwojenie tylko pierwotne z drutu grubego, połączone równolegle, przy czym początki obu uzwojeń są połączone z masą, a końce doprowadzone do zacisku poprzedniego na kadłubie silnika. Cewki te posiadają ponadto uzwojenie ( połączone szeregowo ) połączone jednym końcem z masą, a drugim z zaciskiem środkowym.

Zacisk drugi, tylny, jest połączony z kowadełkiem przerywacza i przyciskiem wyłącznika zapłonu.

Zacisk trzeci ( środkowy ) połączony jest z prostownikiem.

Podczas wirowania koła zamachowego strumień magnetyczny przebiega przez rdzenie cewek w zmieniającym się ciągle kierunku, powodując przez to wzbudzenie w uzwojeniu pierwotnym prądów indukcyjnych o niskim napięciu. Prąd ten płynie do młoteczka, stamtąd na styk izolowany kowadełka, skąd przez masę wraca do początku uzwojenia pierwotnego.

W chwili gdy tłok zbliża się do górnego martwego punktu i znajduje się w odległości 4,5mm, stalowy garb na piaście koła zamachowego podchodzi pod fibrową poduszeczkę młoteczka i podnosi ją, odrywając drugi jego koniec od styku kowadełka. W tej chwili następuje przerwanie prądu w uzwojeniu pierwotnym i jednocześnie wzbudzenie prądu o wysokim napięciu w uzwojeniu wtórnym. Prąd wysokiego napięcia płynie przewodem do świecy, gdzie przeskakuje na elektrodę boczną, z której przez masę wraca do uzwojeń wtórnych cewki.

O garb przerywacza opiera się języczek filcowy nasycony olejem, który smaruje powierzchnię garbu, zmniejszając tarcie poduszeczki przerywacza.

Jednakże w momencie rozwarcia przerywacza następuje jakby nagłe nagromadzenie prądu na jednym ze styków i wzrost napięcia, co jest powodem powstawania iskry między rozchylonymi stykami. Iskra ta przedłuża moment przerwania prądu pierwotnego, a przez to powoduje osłabienie prądu wtórnego i jednocześnie opalanie styków.

W celu zmniejszenia iskry w przerywaczu młoteczek jest połączony z kondensatorem. Kondensator składa się z dwóch długich pasków folii cynowej, zwiniętych w rolkę i izolowanych od siebie papierem parafinowym. Paski te nazywają się okładkami kondensatora. Jedna z nich jest połączona z młoteczkiem przerywacza, druga zaś przez masę z kowadełkiem.

Dlatego złe działanie kondensatora powoduje osłabienie prądu wysokiego, a przez to słabą iskrę na świecy. Przyczyny tego mogą byæ dwojakie: albo złe połączenie kondensatora z młoteczkiem lub masą, albo zwarcie wewnętrzne okładek z powodu zawilgocenia izolacji lub też jej przebicia.

Jak widzimy, w systemie zapłonowym iskrownika istnieją dwa obwody prądowe zależnie od siebie, ale niejednakowe, tj.: obwód pierwotny, w którym płynie prąd o niskim napięciu, przerywamy przy każdym obrocie silnika, oraz obwód wtórny, w którym prąd o wysokim napięciu płynie do świecy zapłonowej, gdy prąd pierwotny zostaje przerwany.

Gdyby prąd pierwotny płyną przez grube zwoje cewki bez przerywania, to w cienkich zwojach nie wytworzyłby się prąd wtórny. To zjawisko jest wykorzystane do wyłącznika zapłonu. W motocyklu WFM wyłączenie zapłonu polega na wyjęciu kluczyka skrzydełkowego ze stacyjki, co powoduje zwarcie obwodu z pominięciem przerywacza.

Oczywiście, prąd nie przerywany nie wywoła prądu wysokiego napięcia w cienkich zwojach cewki zapłonowej, a więc i iskry w świecy. Na tym zjawisku podlega działanie wyłącznika zapłonu.

Świeca zapłonowa

Świeca zapłonowa 14 mm z gwintem M14x1,25. Sześciokąt do klucza 22 mm. Ważną cechą świecy jest odpowiednia wartośæ cieplna. Wg firmy Bosch odpowiednią co do konstrukcji i wartości cieplnej świecą jest typ W 175 T 1 lub W 175 T 11 (Iskra F65). Na ciężkie warunki pracy silnika ( klimat gorący względnie duże obciążenie silnika ) stosuje się świecę „zimniejszą" W 225 T 1 lub W 225 T 11 (Iskra F75). Świecę firmy Bosch można zastąpiæ odpowiednią świecą innej firmy. Odstęp elektrod powinien wynosiæ 0,4 - 0,6 mm.

Instalacja oświetleniowa

Instalacja oświetleniowa 6 V jest typu mieszanego, zasilana z prądnicy i akumulatora. Światła szosowe są zasilane przez prądnicę o mocy 28W. światła miejskie, tylne oraz oświetlenie szybkościomierza zasilane są przez akumulator o pojemności 7 Ah. Reflektor zaopatrzony jest w żarówkę dwużarnikową światła szosowego 6 V 25/25 W i żarówkę światła miejskiego 6 V 3 W. lampa tylna zamocowana na tylnym błotniku posiada czerwone szkło odblaskowe i żarówkę 6 V 3 W. ¯arówka oświetlająca szybkościomierz 6 V 0,6 W.

Kluczyk w stacyjce umieszczony w kołpaku reflektora, oprócz zapłonu włącza światła miejskie i szosowe.

Przełącznik światła szosowego na długie i krótkie znajduje się z lewej strony na kierownicy, łącznie z przyciskiem do sygnału.

Sygnał elektryczny

Sygnał elektryczny 6 V zamocowany do ramy pod siodłem z prawej strony motocykla, zasilany jest prądem z akumulatora. Sygnał uruchamiany jest przyciskiem umocowanym na lewej stronie kierowcy.

Akumulator

Akumulator 6 V 7 Ah o wymiarach 85x95x165 umocowany jest pod siodłem między puszkami narzędziowymi.
Jest on ładowany z prądnicy przez prostownik selenowy umieszczony w reflektorze.


Powrót na stronę WFM M06